Wat is box 3 belasting?

Box 3 belasting is de vermogensrendementsheffing die je betaalt over je spaarrekeningen, beleggingen en andere bezittingen. Je betaalt 31% belasting over een forfaitair rendement van je vermogen boven de heffingsvrije voet. Voor 2024 is deze drempel €57.000 voor alleenstaanden en €114.000 voor fiscale partners. Het systeem verandert naar werkelijk rendement vanaf 2028.

Wat is box 3 belasting precies?

Box 3 belasting is de belasting die je betaalt over je vermogensrendementsheffing. Het Nederlandse belastingsysteem kent drie boxen, en box 3 is specifiek bedoeld voor inkomsten uit vermogen zoals spaarrekeningen, beleggingen en tweede woningen.

Het verschil met de andere boxen is duidelijk. Box 1 gaat over je werk en woning, box 2 over aanmerkelijk belang in bedrijven. Box 3 daarentegen kijkt naar al je overige bezittingen die geld kunnen opleveren.

Het bijzondere aan box 3 is dat je niet belasting betaalt over het werkelijke rendement dat je behaalt. In plaats daarvan gebruikt de Belastingdienst een forfaitair rendement. Dit betekent dat er wordt aangenomen dat je een bepaald percentage rendement behaalt, ongeacht wat je werkelijk verdient of verliest.

Vanaf 2028 verandert dit systeem naar een werkelijk rendement systeem, maar tot die tijd werk je met de huidige regels.

Hoe wordt box 3 belasting berekend?

De berekening van box 3 belasting volgt een vaste formule die je stap voor stap kunt doorlopen. Het tarief is altijd 31% over het forfaitaire rendement.

Zo werkt de berekening:

Tel al je bezittingen op per 1 januari
Trek je schulden hiervan af
Trek de heffingsvrije voet af
Bereken het forfaitaire rendement over het resterende bedrag
Betaal 31% belasting over dit forfaitaire rendement

Het forfaitaire rendement wordt berekend in schijven. Voor 2024 geldt 1,82% over de eerste €100.000 en 5,53% over het meerdere. Deze percentages kunnen jaarlijks wijzigen.

Een voorbeeld: heb je €200.000 vermogen als alleenstaande, dan trek je eerst €57.000 heffingsvrije voet af. Over de resterende €143.000 betaal je het forfaitaire rendement, en daarover 31% belasting.

Welke bezittingen vallen onder box 3?

Vrijwel alle vermogensbestanddelen die niet in box 1 of 2 thuishoren, vallen onder box 3. De lijst is behoorlijk uitgebreid en omvat zowel traditionele als moderne beleggingsvormen.

Type bezitting	Voorbeelden
Spaarrekeningen	Spaarrekeningen, deposito’s, termijnrekeningen
Beleggingen	Aandelen, obligaties, beleggingsfondsen
Onroerend goed	Tweede woningen, verhuurpanden, recreatiewoningen
Crypto	Bitcoin, Ethereum, andere cryptocurrencies
Overige bezittingen	Sieraden, kunst, oldtimers (boven €500 per stuk)

Let op dat je eigen woning niet onder box 3 valt, die hoort bij box 1. Ook pensioenrechten en lijfrentes zijn uitgezonderd.

Schulden die je hebt gemaakt voor box 3 bezittingen, zoals een hypotheek op een tweede woning, trek je af van je vermogen.

Wat is de heffingsvrije voet in box 3?

De heffingsvrije voet is het bedrag dat je mag hebben zonder box 3 belasting te betalen. Het werkt als een soort drempel: pas als je vermogen hoger is, ga je belasting betalen.

Voor 2024 zijn de bedragen:

Alleenstaanden: €57.000
Fiscale partners: €114.000 (samen)

Ben je getrouwd of heb je een geregistreerd partnerschap? Dan tel je jullie vermogen bij elkaar op en trek je de gezamenlijke heffingsvrije voet af. Woon je samen zonder getrouwd te zijn, dan heeft ieder zijn eigen heffingsvrije voet van €57.000.

De heffingsvrije voet wordt jaarlijks aangepast aan de inflatie. Dit betekent dat het bedrag meestal iets omhoog gaat, maar niet altijd even veel.

Heb je precies €57.000 als alleenstaande? Dan betaal je geen box 3 belasting. Heb je €60.000? Dan betaal je alleen over de €3.000 boven de drempel.

Hoe vul je box 3 in bij je aangifte?

Het invullen van box 3 in je belastingaangifte vraagt om zorgvuldigheid en de juiste gegevens. Je hebt verschillende documenten nodig om alles correct in te vullen.

Deze gegevens heb je nodig:

Banksaldi per 1 januari
Overzichten van beleggingsrekeningen
WOZ-waarde van tweede woningen
Waarde van crypto en andere bezittingen
Schulden die aftrekbaar zijn

Veelgemaakte fouten die je kunt vermijden:

Vergeten om schulden af te trekken
Verkeerde peildatum gebruiken (altijd 1 januari)
Crypto bezittingen niet opgeven
Sieraden en kunst onder €500 per stuk wel opgeven

Een professionele belastingadviseur kan je helpen bij complexere situaties, vooral als je veel verschillende bezittingen hebt of als je twijfelt over de waardering.

Kun je box 3 belasting verlagen?

Er zijn verschillende legale mogelijkheden om je box 3 belasting te optimaliseren. Vooral voor ondernemers zijn er interessante strategieën beschikbaar.

Verdeling tussen partners werkt goed als jullie inkomens verschillen. Je kunt vermogen overdragen naar de partner met het laagste inkomen, die vaak meer profiteert van de heffingsvrije voet.

Schenkingen zijn een effectieve manier om vermogen over te dragen. Je kunt gebruikmaken van:

Jaarlijkse vrijstelling voor schenkingen
Eenmalig verhoogde vrijstelling voor woningaankoop
Schenken op papier met renteverplichting

Voor ondernemers zijn er extra mogelijkheden. Investeren in je bedrijf kan vermogen uit box 3 halen. Ook het optimaal benutten van de werkkostenregeling en het goed documenteren van zakelijke uitgaven helpt.

Timing speelt ook een rol. Grote uitgaven zoals een verbouwing of auto net voor 1 januari kunnen je box 3 positie verbeteren.

Box 3 belasting hoeft geen verrassing te zijn als je begrijpt hoe het werkt. Met de juiste kennis en eventueel professioneel advies kun je je fiscale positie optimaliseren. Bij Hoek en Blok helpen we ondernemers al meer dan 30 jaar met fiscale vraagstukken. Heb je specifieke vragen over jouw situatie? Neem contact met ons op voor persoonlijk advies. Zo kun je je focussen op wat je het beste kunt: ondernemen, terwijl wij zorgen voor je fiscale zaken.