Hoe werkt de belastingvrije som?

De belastingvrije som is het bedrag dat je kunt verdienen zonder daarover inkomstenbelasting te betalen. Voor 2024 bedraagt dit € 5.495 voor personen tot de AOW-leeftijd en € 6.030 voor AOW-gerechtigden. Dit bedrag wordt jaarlijks door de Belastingdienst vastgesteld en vormt de basis voor je belastingberekening.

Wat is de belastingvrije som precies?

De belastingvrije som, ook wel belastingvrije voet genoemd, is het minimumbedrag dat je mag verdienen zonder inkomstenbelasting te betalen. Dit bedrag staat iedereen toe, ongeacht je inkomenssituatie.

De Belastingdienst stelt dit bedrag jaarlijks vast op basis van economische ontwikkelingen en politieke besluitvorming. Het vormt de ondergrens van het Nederlandse belastingsysteem en zorgt ervoor dat mensen met lage inkomens geen of weinig belasting betalen.

Voor ondernemers en werknemers geldt hetzelfde principe: de eerste euros van je inkomen blijven belastingvrij. Dit geldt voor alle vormen van inkomen in box 1, zoals loon uit dienstbetrekking, winst uit onderneming, en uitkeringen.

Hoe wordt de belastingvrije som berekend?

De berekening van de belastingvrije som gebeurt automatisch in je belastingaangifte. Je hoeft hier zelf niets voor te doen, maar het is handig om te begrijpen hoe het werkt.

Je totale inkomen uit box 1 wordt verminderd met de belastingvrije som. Over het resterende bedrag betaal je belasting volgens de geldende tarieven. Bijvoorbeeld:

Je verdient € 30.000 per jaar
Minus belastingvrije som: € 5.495
Belastbaar inkomen: € 24.505

Over dit belastbare inkomen van € 24.505 betaal je vervolgens inkomstenbelasting volgens de belastingschijven. De belastingvrije som wordt dus als eerste ‘weggestreept’ van je totale inkomen.

Wat gebeurt er als je inkomen onder de belastingvrije som ligt?

Verdien je minder dan de belastingvrije som? Dan betaal je geen inkomstenbelasting. Dit komt vooral voor bij mensen met een uitkering, bijbaan of beginnende ondernemers.

Wel belangrijk: ook als je geen belasting verschuldigd bent, kan het verstandig zijn om aangifte te doen. Je hebt namelijk mogelijk recht op toeslagen zoals zorgtoeslag of huurtoeslag. Deze worden berekend op basis van je aangegeven inkomen.

Heb je in de loop van het jaar wel belasting betaald via de loonheffing of voorlopige aanslagen, maar blijkt achteraf je inkomen onder de belastingvrije som te liggen? Dan krijg je de te veel betaalde belasting terug van de Belastingdienst.

Hoe verschilt de belastingvrije som per leeftijdsgroep?

De belastingvrije som is leeftijdsafhankelijk. Mensen die de AOW-leeftijd hebben bereikt, krijgen een hogere belastingvrije som dan jongere mensen.

Leeftijdsgroep	Belastingvrije som 2024
Tot AOW-leeftijd	€ 5.495
AOW-leeftijd en ouder	€ 6.030

Deze verschillen bestaan omdat AOW-gerechtigden geen AOW-premie betalen over hun inkomen. Om dit te compenseren en ervoor te zorgen dat ze niet plotseling meer belasting betalen, krijgen zij een hogere belastingvrije som.

Voor een belastingadviseur is het belangrijk om bij het opstellen van aangiften rekening te houden met de juiste belastingvrije som per cliënt, afhankelijk van hun leeftijd op 1 januari van het belastingjaar.

Wat is het verschil tussen belastingvrije som en belastingschijven?

De belastingvrije som en belastingschijven zijn twee verschillende onderdelen van het belastingsysteem die samenwerken in je belastingberekening.

De belastingvrije som wordt eerst van je totale inkomen afgetrokken. Over het resterende bedrag betaal je belasting volgens de belastingschijven. Deze schijven hanteren verschillende tarieven:

Eerste schijf (tot € 75.518): 36,93%
Tweede schijf (boven € 75.518): 49,50%

Een praktijkvoorbeeld: verdien je € 40.000, dan trek je eerst € 5.495 (belastingvrije som) af. Over de resterende € 34.505 betaal je 36,93% belasting. De belastingvrije som zorgt er dus voor dat je effectieve belastingdruk lager uitvalt.

Hoe gebruik je de belastingvrije som slim in je belastingplanning?

Als ondernemer kun je de belastingvrije som strategisch inzetten in je belastingplanning. Dit vraagt om een doordachte aanpak van je inkomensverdeling.

Voor DGA’s is het bijvoorbeeld interessant om het gebruikelijk loon af te stemmen op de belastingvrije som en andere aftrekposten. Zorg ervoor dat je loon niet onnodig laag is, want dan mis je de voordelen van de belastingvrije som.

Ook bij partners kan inkomensverdeling voordelig zijn. Heeft één partner weinig inkomen, dan kan het slim zijn om meer inkomen naar deze partner te verschuiven, zodat de belastingvrije som optimaal wordt benut.

Voor het opstellen van je jaarplanning en het optimaliseren van je belastingpositie is het verstandig om tijdig contact op te nemen met een fiscaal adviseur. Zij kunnen je helpen om de belastingvrije som en andere fiscale voordelen maximaal te benutten in je specifieke situatie.

Heb je vragen over hoe de belastingvrije som uitwerkt in jouw situatie? Hoek en Blok kan je helpen bij het opstellen van je aangiften en het optimaliseren van je belastingplanning. Zo zorg je ervoor dat je alle fiscale voordelen benut waar je recht op hebt.

Frequently Asked Questions

Kan ik de belastingvrije som verhogen door extra aftrekposten?

Nee, de belastingvrije som is een vast bedrag dat jaarlijks door de Belastingdienst wordt vastgesteld. Je kunt dit bedrag niet verhogen. Wel kun je naast de belastingvrije som gebruikmaken van andere aftrekposten zoals hypotheekrente, giften of ondernemersaftrek om je belastbare inkomen verder te verlagen.

Wat gebeurt er met mijn belastingvrije som als ik halverwege het jaar de AOW-leeftijd bereik?

Als je tijdens het belastingjaar de AOW-leeftijd bereikt, geldt voor het hele jaar de lagere belastingvrije som van € 5.495. De hogere belastingvrije som van € 6.030 geldt pas vanaf het jaar waarin je op 1 januari al AOW-gerechtigd bent. Dit kan betekenen dat je in je AOW-jaar tijdelijk meer belasting betaalt.

Hoe werkt de belastingvrije som bij meerdere inkomstenbronnen?

De belastingvrije som geldt voor je totale inkomen uit box 1, ongeacht hoeveel verschillende inkomstenbronnen je hebt. Of je nu loon, winst uit onderneming en een uitkering hebt - de belastingvrije som wordt toegepast op het totaal van al deze inkomsten samen. Je krijgt dus niet per inkomensbron een aparte belastingvrije som.

Kan ik als DGA mijn belastingvrije som overdragen aan mijn BV?

Nee, de belastingvrije som is persoonlijk en kan niet worden overgedragen aan je BV. Als DGA betaal je over je gebruikelijk loon gewoon inkomstenbelasting, waarbij de belastingvrije som wordt toegepast. Je BV betaalt vennootschapsbelasting over de winst, waarbij geen belastingvrije som geldt.

Moet ik aangifte doen als mijn inkomen precies gelijk is aan de belastingvrije som?

Hoewel je bij een inkomen gelijk aan de belastingvrije som geen inkomstenbelasting verschuldigd bent, is het vaak wel verstandig om aangifte te doen. Je kunt recht hebben op toeslagen zoals zorgtoeslag of huurtoeslag. Bovendien kun je eventueel te veel betaalde loonheffing terugkrijgen en bouw je een fiscale historie op bij de Belastingdienst.

Geldt de belastingvrije som ook voor box 2 en box 3 inkomsten?

Nee, de belastingvrije som geldt alleen voor box 1 inkomsten (loon, winst uit onderneming, uitkeringen). Voor box 2 (aanmerkelijk belang) en box 3 (inkomen uit sparen en beleggen) gelden aparte regels en tarieven. Box 2 heeft een eigen vrijstelling van € 67.000, en box 3 heeft een heffingsvrij vermogen van € 57.000 (alleenstaanden) of € 114.000 (fiscale partners).

Nederlandse belastingdocumenten met rekenmachine en euro's op houten bureau, professionele financiële planning